Cinsiyetin Biyolojik Belirlenme Süreci
Cinsiyetin belirlenmesi, döllenme anında gerçekleşen genetik bir süreçtir. İnsanlarda cinsiyet, X ve Y olarak adlandırılan cinsiyet kromozomları tarafından belirlenir: - Anne daima yumurtaya X kromozomu verir
- Baba ise sperm aracılığıyla ya X ya da Y kromozomu verir
- X kromozomu taşıyan sperm döllenmeyi gerçekleştirirse (XX) genetik olarak dişi birey oluşur
- Y kromozomu taşıyan sperm döllenmeyi gerçekleştirirse (XY) genetik olarak erkek birey oluşur
Embriyonik Gelişim ve Cinsiyet Farklılaşması
Genetik cinsiyetin belirlenmesinden sonra, fetal dönemde cinsiyet farklılaşması gerçekleşir: - 6-7. gebelik haftalarında cinsiyet kromozomları tarafından üretilen hormonlar etkisini göstermeye başlar
- Erkek embriyolarda Y kromozomu üzerindeki SRY geni testis gelişimini tetikler
- Testislerden salgılanan testosteron ve diğer hormonlar erkek iç ve dış genital organların gelişimini sağlar
- Dişi embriyolarda ise testosteron üretilmediği için doğal olarak dişi genital organları gelişir
Cinsiyetin Görünür Hale Gelmesi
Cinsiyetin ultrasonla tespit edilebilir hale gelmesi: - Genellikle 16-20. gebelik haftaları arasında ultrasonla dış genital organlar görülebilir
- Bebeğin pozisyonu ve diğer faktörlere bağlı olarak bazen daha geç de tespit edilebilir
Önemli Notlar
- Cinsiyetin genetik olarak belirlenmesi ile cinsiyet kimliği farklı kavramlardır
- Nadir görülen interseks durumlarında cinsiyet kromozomları ile genital yapılar uyumsuz olabilir
- Cinsiyet gelişimi karmaşık bir süreçtir ve genetik, hormonal ve çevresel faktörlerden etkilenir
| 
